0–18 oed
Mae'r darn hwn o ganllawiau yn eich helpu i wneud penderfyniadau sy'n foesegol, yn gyfreithlon ac er lles plant a phobl ifanc o'u genedigaeth hyd at eu pen-blwydd yn 18 oed.
Dylai gweithredu er budd gorau'r plentyn neu'r person ifanc fod yn egwyddor arweiniol yn eich gwneud penderfyniadau. Ond gall nodi eu buddiannau gorau fod yn heriol. Mae'r canllawiau hyn yn nodi ffyrdd o archwilio beth sy'n bwysig i'r person ifanc a sut i gynnwys eu teulu ac eraill sy'n agos atynt mewn penderfyniadau sensitif a chymhleth. Mae hefyd yn rhoi cyngor ar ddulliau o gyfathrebu'n effeithiol ar draws y tîm a gyda'r plentyn a'u teulu neu ofalwyr i sicrhau eich bod yn casglu gwybodaeth berthnasol.
Bydd y canllawiau hyn yn eich helpu i benderfynu beth i'w wneud os yw rhieni eisiau cael mynediad at gofnodion meddygol eu plentyn neu lle mae anghytundeb am opsiynau triniaeth. Ac mae'n rhoi manylion pryd y gallwch ddarparu cyngor a thriniaeth ar gyfer atal cenhedlu, erthyliad a chyngor a thriniaeth STI, heb wybodaeth na chydsyniad rhiant, i bobl ifanc o dan 16 oed.
Mae yna hefyd adran wedi'i neilltuo i'ch helpu i asesu gallu person ifanc i gydsynio, a beth i'w wneud os yw person ifanc yn gwrthod triniaeth. Mae'r adran ar gyfrinachedd yn pwysleisio pa mor bwysig yw hi bod plant a phobl ifanc yn gallu cael mynediad at ofal yn hyderus. Ond mae hefyd yn cydnabod y gall fod adegau pan fydd yn rhaid i chi rannu gwybodaeth, yn enwedig os yw lles plentyn neu berson ifanc mewn perygl.
Cafodd y canllawiau hyn eu diweddaru ar 8 Ebrill 2018. Gwnaethom ddiwygio paragraff 56 a chael gwared ar baragraffau 57–63 sy'n cyfeirio at amddiffyn plant, gan fod hyn yn cael ei gwmpasu yn ein canllawiau Diogelu plant a phobl ifanc. Mae'r paragraffau sy'n weddill wedi'u hail-rifo.
Mae’r safonau proffesiynol yn disgrifio arfer da, ac ni fydd pob achos o wyro oddi wrthynt yn cael ei ystyried yn ddifrifol. Rhaid i chi ddefnyddio eich barn broffesiynol i ddefnyddio’r safonau yn eich gwaith o ddydd i ddydd. Os byddwch chi’n gwneud hyn, yn gweithredu’n ddidwyll ac er lles pennaf eich cleifion, byddwch yn gallu egluro a chyfiawnhau eich penderfyniadau a’ch gweithredoedd. Rydym yn dweud mwy am farn broffesiynol, a sut mae’r safonau proffesiynol yn ymwneud â’n prosesau, arfarnu ac ailddilysu addasrwydd i ymarfer ar ddechrau Arfer meddygol da.
Yn y canllawiau hyn, caiff y termau ‘rhaid i chi’ a ‘dylech chi’ eu defnyddio fel a ganlyn:
- Caiff ‘rhaid i chi’ ei ddefnyddio ar gyfer dyletswydd gyfreithiol neu foesegol y disgwylir i chi ei chyflawni (neu fod yn gallu cyfiawnhau pam na wnaethoch chi ddim).
- Caiff 'dylech chi’ ei ddefnyddio ar gyfer dyletswyddau neu egwyddorion sydd naill ai:
- ddim yn berthnasol i chi neu i’r sefyllfa rydych chi ynddi ar hyn o bryd, neu
- na allwch gydymffurfio â nhw oherwydd ffactorau y tu hwnt i’ch rheolaeth
Cafodd y canllawiau hyn eu diweddaru ar 25 Mai 2018 i adlewyrchu gofynion y Rheoliad Diogelu Data Cyffredinol a Deddf Diogelu Data 2018 a chawsant eu diweddaru ar 13 Rhagfyr 2024 pan ddaeth rheoleiddio cymdeithion meddygol a chymdeithion anesthesia gan y Cyngor Meddygol Cyffredinol i rym.
